Wstecz   Spis treści   Dalej



10. Kim był Cyryl Turowski?


Cyryl Turowski urodził się na początku XII wieku w Turowie - jednym z najaktywniejszych centrów kulturowych starożytnej Białorusi - w bogatej rodzinie. Osiągnąwszy pełnoletność wstąpił do jednego z turowskich zakonów, Świętego Mikołaja i został duchownym. Miał talent literacki, i dlatego zaczął pisać modlitwy (cykl na cały tydzień) i utwory o duchowieństwie ("Słowo", "O czynie"). Kiedy w 1148 roku metropolitą kijowskim został Klim Smalacič - ideowy przeciwnik Cyryla i zwolennik samodzielności metropolii kijowskiej, Cyryl zmuszony został do opuszczenia monastyru. Po czym zamknął się w wieży klasztoru i tym samym został słupnikiem.
Po tym jak Klim porzucił obowiązki metropolity, turowscy mieszczanie i książę Juryj poprosili Cyryla o objęcie biskupstwa. On w tym czasie napisał szereg kazań na święta Wielkiej Nocy i Pięćdziesiątnicę, a także inne o tematyce chrześcijańskiej i etycznej, potępiające pogaństwo. W końcu lat 60. Cyryl wystąpił przeciwko "smucie" igumena suzdalskiego "heretyka" (arianina) Fedora. Być może właśnie z tego okresu pochodzi jego przypowieść "O duszy i ciele" i "Słowo na Sobór 318 świętych ojców".
W sile wieku porzucił biskupstwo i udał się do Monastyru Borysa i Gleba, gdzie dalej zajmował się działalnością literacką. Tam napisał posłanie do Peczorskiego igumena - Wasyla. Zmarł po 1184 roku.
Chociaż po turowskim Złotoustym (tak nazwali go współcześni) wiemy niewiele, za to przetrwała do naszych czasów, niewiarygodna wręcz jak dla XII wiecznego autora, ilość jego utworów - przypowieści, kazań, modlitw, kanonów, pouczeń. Odzwierciedlają one naturalny zachwyt człowieka nad bogactwem przyrody, odznaczają się bogatą wyobraźnią poetycką, mają wzniosły styl. Wielki humanista starożytności Cyryl Turowski jest symbolem talentu naszego narodu, jest wyraźnym świadectwem głębi naszych korzeni.



Wstecz   Spis treści   Dalej

Źródło: 150 pytań i odpowiedzi z historii Białorusi. Miensk, 1999.

Biełaruskaja Palička: http://knihi.com